बारावी सायन्स बायोलॉजी नंतर काय करावे – असे अनेक विद्यार्थी आहेत जे 10वी नंतर विज्ञान शाखेत पुढील शिक्षण घेतात. विज्ञान शाखेतही विद्यार्थी त्यांच्या सोयीनुसार गणित आणि जीवशास्त्र किंवा दोन्ही निवडतात. बायोलॉजी घेऊन पुढील शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांकडे बारावीनंतर करिअरचे अनेक पर्याय आहेत.
बायोलॉजी विषयाचा अभ्यास केल्यानंतर डॉक्टरांशिवाय करिअरचा दुसरा पर्याय नाही, असा विचार बहुतांश विद्यार्थी करत असतात. या कारणास्तव, अनेक विद्यार्थी, बायोलॉजी रस असूनही, इतर विषयांसह पुढील अभ्यास सुरू करतात. या लेखात बायोलॉजीच्या विद्यार्थ्यांसाठी करिअरचे अनेक पर्याय सांगण्यात आले आहेत की बारावी बायोलॉजी नंतर काय
जर तुम्ही बायोलॉजी विषय घेऊन शिकत असाल किंवा करणार असाल तर हा लेख नक्की वाचा. इथे बायोलॉजीसह करिअरच्या पर्यायांसोबत हेही सांगण्यात आले आहे, की बारावीनंतर बायोलॉजी कोणता कोर्स करायचा? जर तुम्हाला नोकरी करायची असेल तर बायोलॉजी विषयाचा अभ्यास केल्यानंतर सर्वात चांगली नोकरी कोणती आहे, तर बारावी सायन्स बायोलॉजी नंतर काय करावे ते जाणून घेऊया.
बारावी सायन्स बायोलॉजी नंतर काय करावे: 12वी PCB नंतर डिप्लोमा अभ्यासक्रम
बारावीनंतर अनेक विद्यार्थ्यांना डिप्लोमासारखे शॉर्ट टर्म कोर्स करण्याची इच्छा असते. 12वी PCB नंतर करता येणार्‍या डिप्लोमा अभ्यासक्रमांची यादी खाली दिली आहे.
- डिप्लोमा इन फिजिओथेरपी
- डिप्लोमा इन योग
- नर्सिंग मध्ये डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन एन्व्हायर्नमेंटल सायन्स
- डिप्लोमा इन एलिमेंटरी एज्युकेशन
- फार्मसी मध्ये डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन हॉटेल मॅनेजमेंट
- डिप्लोमा इन फॅशन कम्युनिकेशन
- डिप्लोमा इन एग्रीकल्चर
- डिप्लोमा इन डिजीटल मार्केटिंग
- डिप्लोमा इन टेक्सटाईल डिझायनिंग
- डिप्लोमा इन वेब डिझायनिंग
- डिप्लोमा इन एलिमेंटरी एज्युकेशन
- मेकॅनिकल इंजिनीअरिंग डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन एरोनॉटिकल इंजिनिअरींग
12वी PCB नंतर बॅचलर कोर्स
बारावी PCB नंतर विद्यार्थ्यांना भविष्य घडवण्याच्या अनेक संधी उपलब्ध आहेत. बारावी सायन्स बायोलॉजी नंतर काय करावे हे जाणून घेण्यासाठी, खाली दिलेल्या अभ्यासक्रमांची यादी पहा:
- Bachelor of Architecture
- Bachelor in Computer Application (IT and Software)
- BS in Bioinformatics
- Bachelor of Viticulture
- Bachelor of Naturopathy and Yogic Science (BNYS course)
- Bachelor of Ayurvedic Medicine and Surgery (BAMS)
- Bachelor of Unani Medicine and Surgery (BUMS)
- BS/Bachelor of Arts [Biochemistry/Biology/Biotechnology, Microbiology, etc]
- MBBS
- Bachelor of Dental Surgery
- Bachelor of Veterinary Science
- Bachelor of Occupational Therapy
- Bachelor of Physiotherapy
- Bachelor of Environmental Management
- Bachelor/BTech Biotechnology
- Integrated BTech-MTech Biotechnology
- Environmental Science
- BSc Chemistry
- BSc Botany
- BSc Radiology
- BSc Zoology
- BSc Nutrition
- BSc Forensic Science
- BSc Applied Biotechnology
- BSc Microbiology
- BSc Cardiology
- Marine Biology
- Biophysics
- Bachelor in Plant Biology and Plant Biotechnology
- Bachelor of Fisheries Science
12वी सायन्स नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम
12वी सायन्स PCB नंतरचे प्रमुख पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम खालीलप्रमाणे आहेत:
- बीएससी इन ऑपरेशन थिएटर टेक्नॉलॉजी
- बीएससी इन एक्स-रे
- बीएससी इन मेडिकल लॅब टेक्नॉलॉजी
- बीएससी इन ऑडिओलॉजी आणि स्पीच लँग्वेज पॅथॉलॉजी
- डिप्लोमा इन फिजिओथेरपी
- डिप्लोमा इन डायलिसिस टेक्निशियन
- डिप्लोमा इन मेडिकल इमेजिंग टेक्नॉलॉजी
- डिप्लोमा इन ऑर्थोपेडिक्स
- सर्टिफिकेट इन न्यूट्रीशन एंड चाइल्ड केअर
- सर्टिफिकेट इन ईसीजी आणि सीटी स्कॅन टेक्नीशियन
12वी सायन्स नंतर कंप्यूटर कोर्सेज
बारावी सायन्स नंतरचे प्रमुख संगणक अभ्यासक्रम खालीलप्रमाणे आहेत.
- BE or BTech in Computer Science
- B.Tech in Information Technology
- Bachelor Computer Science
- Bachelor of Computer Applications (BCA)
- Diploma in Hardware and Networking
- Diploma in Computer Programming
- Certificate in C, C++ or Java
- computer aided designing security
- cyber security
- Certified Information Systems Security Professional
जगातील टॉप यूनिवर्सिटीज
चला जाणून घेऊया अशा जगप्रसिद्ध विद्यापीठांबद्दल जिथे विद्यार्थी 12वी PCB नंतर परदेशात शिकण्यासाठी प्रवेश घेऊ शकतात.
- हार्वर्ड विद्यापीठ
- ऑक्सफर्ड विद्यापीठ
- केंब्रिज विद्यापीठ
- स्टॅनफोर्ड विद्यापीठ
- जॉन हॉपकिन्स विद्यापीठ
- ETH झुरिच
- मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी
- युनिव्हर्सिटी कॉलेज लंडन
- कॅरोलिंस्का संस्था
- येल विद्यापीठ
- इम्पीरियल कॉलेज लंडन
- कॅलिफोर्निया विद्यापीठ, लॉस एंजेलिस
- बर्मिंगहॅम सिटी युनिव्हर्सिटी
परदेशात अभ्यासासाठी पात्रता
परदेशातून 12वी नंतर PCB नंतर विज्ञानाचा अभ्यास करण्यासाठी पात्रता निकष खाली दिले आहेत.
- विद्यार्थ्यांनी कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून फिजिक्स, केमिस्ट्री, बायोलॉजी या विषयांसह 10+2 उत्तीर्ण केलेले असावेत.
- इंग्रजी भाषेच्या प्रवीणतेसाठी TOEFL / IELTS / PTE / Duolingo English test स्कोर.
- FPMT सारख्या अभ्यासक्रमानुसार प्रवेश परीक्षेचे गुण.
- NEET परीक्षा परदेशातही स्वीकारली जाते.
- Letters of recommendation
- Statement of purpose
भारतीय यूनिवर्सिटीज
नॅशनल इन्स्टिट्यूशनल रँकिंग फ्रेमवर्कनुसार भारतातील शीर्ष विद्यापीठांची यादी खाली दिली आहे.
- ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस
- पोस्ट ग्रॅजुएट इंस्टीट्यूट ऑफ मेडिकल एजुकेशन एंड रिसर्च
- ख्रिश्चन मेडिकल कॉलेज
- नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ मेंटल हेल्थ अँड न्यूरोसायन्सेस, बंगलोर
- संजय गांधी पोस्ट ग्रॅज्युएट इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस
- अमृता विश्व विद्यापीठम्
- जवाहरलाल इन्स्टिट्यूट ऑफ पोस्ट ग्रॅज्युएट मेडिकल एज्युकेशन अँड रिसर्च
- कस्तुरबा मेडिकल कॉलेज, मणिपाली
- यकृत आणि पित्तविषयक विज्ञान संस्था
- ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस जोधपूर
अर्ज प्रक्रिया
भारतातील आणि परदेशातील विद्यापीठांमध्ये प्रवेशासाठी अर्ज प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे-
- तुमच्या अर्ज प्रक्रियेतील पहिली पायरी म्हणजे योग्य कोर्स निवडणे, ज्यासाठी तुम्ही एआय कोर्स फाइंडरच्या मदतीने तुमच्या पसंतीचे कोर्स शॉर्टलिस्ट करू शकता.
- तज्ञांशी संपर्क साधल्यानंतर ते कॉमन डॅशबोर्ड प्लॅटफॉर्मद्वारे एकाधिक विद्यापीठांची तुमची अर्ज प्रक्रिया सुरू करतील.
- पुढील पायरी म्हणजे तुमची सर्व कागदपत्रे जसे की SOP, निबंध, प्रमाणपत्रे आणि LOR आणि आवश्यक चाचणी गुण जसे की IELTS, TOEFL, SAT, ACT इत्यादी गोळा करणे आणि व्यवस्थापित करणे.
- तुमचा अर्ज आणि सर्व आवश्यक कागदपत्रे सबमिट केल्यानंतर, तज्ञ निवास, विद्यार्थी व्हिसा आणि शिष्यवृत्ती/विद्यार्थी कर्जासाठी अर्ज प्रक्रिया सुरू करतील.
- आता तुमच्या ऑफर लेटरची वाट पाहण्याची वेळ आली आहे ज्यास सुमारे 4-6 आठवडे किंवा त्याहून अधिक वेळ लागू शकतो. तुमच्या अर्ज प्रक्रियेतील शेवटची पायरी म्हणजे ऑफर लेटर स्वीकारणे आणि आवश्यक सेमिस्टर फी भरणे.
प्रधानमंत्री छात्रवृत्ती योजना
आवश्यक कागदपत्रे
काही महत्त्वाची कागदपत्रे खाली सूचीबद्ध आहेत-
- अधिकृत शैक्षणिक टेप
- पासपोर्टची स्कॅन केलेली प्रत
- IELTS किंवा TOEFL, आवश्यक टेस्ट स्कोर
- प्रोफेशनल/एकेडमिक LORs
- SOP
- निबंध (आवश्यक असल्यास)
- पोर्टफोलिओ (आवश्यक असल्यास)
- अपडेटेड सीव्ही/रेझ्युमे
- पासपोर्ट आणि विद्यार्थी व्हिसा
- बँक तपशील
बारावी सायन्स नंतर अभ्यास करण्यासाठी सर्वोत्तम पुस्तके
12वी सायन्स नंतर अभ्यास करण्यासाठी येथे सर्वोत्तम पुस्तके आहेत:
- एनसीईआरटी सायन्स (PCB) इयत्ता -11 (इंग्रजी माध्यम) साठी संच पूर्ण पुस्तके
- आयआयटी-जेईई परीक्षेसाठी एलेन फिजिक्स, केमिस्ट्री, मॅथ्स हँडबुक (इंग्रजी)
- टॉपर्सनोट्स NEET यूजी केमिस्ट्री फिजिक्स आणि बायोलॉजी अभ्यास साहित्य 2023 परीक्षेच्या तयारीसाठी इंग्रजीतील 13 पुस्तकांचा संच नवीनतम आवृत्ती [पेपरबॅक] टॉपर्सनोट्स
करिअरची करण्याची संधी
सायन्स शाखेत पदवी घेतल्यानंतर विद्यार्थी त्यांच्या स्पेशलायझेशन आणि आवडीनुसार पुढील क्षेत्रात करिअर करू शकतात.
- अस्पताल
- हेल्थ केयर प्रोवाइडर
- अंतरिक्ष अनुसंधान संस्थान
- शैक्षणिक संस्थान
- खाद्य संस्थान
- कृषि उद्योग
- तेल उद्योग
- फार्मास्यूटिकल्स और जैव प्रौद्योगिकी उद्योग
- रासायनिक उद्योग
- परीक्षण प्रयोगशालाएं
- औद्योगिक प्रयोगशालाएं
- अनुसंधान फर्म
- जैव प्रौद्योगिकी फर्म
- बीज और नर्सरी कंपनियां
- वन्यजीव और मत्स्य विभाग
- भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण विभाग
- फोरेंसिक अपराध अनुसंधान
- वन सेवाएं
- अपशिष्ट जल संयंत्र
- एक्वैरियम
- पर्यावरण प्रबंधन और संरक्षण
12वी सायन्स नंतर सरकारी नोकरीसाठी परीक्षा
बारावी सायन्स नंतरच्या प्रमुख सरकारी परीक्षा खालीलप्रमाणे आहेत.
- नेशनल डिफेंस एकेडमी (NDA)
- इंडियन एयर फोर्स कॉमन एडमिशन टेस्ट
- इंडियन नेवी डायरेक्ट एंट्री एग्जाम
- आरआरबी एनटीपीसी
- आरआरबी एएलपी
- आरआरबी ग्रुप डी
- एसएससी सीएचएसएल
- एसएससी जीडी
- एसएससी स्टेनोग्राफर
- एसएससी एमटीएस (SSC MTS)
12वी सायन्स नंतर सरकारी नोकरी
12वी सायन्स नंतरच्या प्रमुख सरकारी नोकऱ्या खालीलप्रमाणे आहेत.
- आर्मी
- नेवी
- एयरफोर्स
- असिस्टेंट लोको पायलट
- रेलवे कांस्टेबल
- रेलवे क्लर्क
- टेक्निकल असिस्टेंट
- लोअर डिविजन क्लर्क
- स्टेनोग्राफर
- मल्टी टास्किंग स्टाफ
- जूनियर सेक्रेटरी असिस्टेंट
- सबमरीन ऑफिसर
निष्कर्ष / Conclusion
बायोलॉजी मधून बारावी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांची पहिली पसंती वैद्यकीय क्षेत्र आहे. हे स्वप्न पूर्ण करणे प्रत्येकाला शक्य नसले तरी. जे विद्यार्थी वैद्यकीय क्षेत्रात करिअर करू शकले नाहीत, त्यांच्यासाठी येथे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. आज बायोलॉजीच्या विद्यार्थ्यांसाठी असे अनेक अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत, जे केल्यानंतर ते उत्तम करिअर करू शकतात.
What To Do After 12th Science Bio? FAQ
Q. सायन्स घेऊन आपण काय काय बनू शकतो?
जीवशास्त्र गटातील विद्यार्थ्यांसाठी करिअरची व्याप्ती खूप विस्तृत आणि करिअरच्या संधींसह तितकीच किफायतशीर आहे. ते प्रामुख्याने डॉक्टर, शास्त्रज्ञ, दंतवैद्य, ऑर्थोडॉन्टिस्ट, फार्मासिस्ट, डॉक्टर, परिचारिका आणि काही इतर बनू शकतात. त्यांना शिक्षक, वकील, डिझायनर इत्यादी गैर-विज्ञान करिअर पर्याय निवडण्याचे स्वातंत्र्य देखील आहे.
Q. B.Sc नंतर कोणते वैद्यकीय मेडिकल कोर्सेस करता येतील?
B.Sc नंतर करता येणार्‍या काही अभ्यासक्रमांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.
- एमएससी मानसशास्त्र
- हॉस्पिटल अॅडमिनिस्ट्रेशनमध्ये एमबीए
- एमएससी फार्मसी
- एमएससी नर्सिंग
- एमबीबीएस
- मेडिकल सर्जिकल नर्सिंगमध्ये एमएससी
Q. सायन्स पदवीनंतर मला मॅनेजमेंट कोर्स करता येईल का?
होय, तुम्ही बीएससी नंतर एमबीए किंवा मॅनेजमेंट संबंधित कोणताही कोर्स करू शकता. जसे-
- एमबीए इन हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेंट
- एमबीए इन इन्फोर्मेशन टेक्नोलॉजी
- एमबीए इन हेल्थकेअर मॅनेजमेंट
- एमबीए इन प्रोडक्शन मॅनेजमेंट
- एमबीए इन शिपिंग आणि लॉजिस्टिक मॅनेजमेंट
- MBA in Laboratory Management
- एमबीए इन फार्मास्युटिकल मॅनेजमेंट
- एमबीए इन कम्युनिकेशन
- MBA in Biotechnology and Oil & Gas Management
Q. MBBS चे टॉप स्पेशलायझेशन काय आहेत?
खाली एमबीबीएसमधील शीर्ष स्पेशलायझेशनची यादी आहे:
- Ophthalmology
- General Medicine
- Orthopedics
- General Surgery
- Anesthesiology
- Obstetrics and Gynecology
- Psychiatry
- Pediatrics
- Dermatologist
- ENT (Ear, Nose and Throat)