जलयुक्त शिवार अभियान 2.0: महाराष्ट्र राज्यात ऐन पिकांच्या वाढीच्या काळात पावसाची अनियमितता व पावसातील खंड यामुळे सतत टंचाई सदृश्य परिस्थिती निर्माण होऊन त्याचा मोठा परिणाम कृषी क्षेत्रावर होतो, राज्यातील सिंचनाच्या मर्यादित सुविधा, अवर्षण प्रवण क्षेत्राची मोठी व्याप्ती, हलक्या व अवनत जमिनीचे मोठे प्रमाण, अनिच्छित व खंडित पर्जन्यमान यामुळे कृषी क्षेत्रात वाढत जाणारी अनिश्चितता ह्या सर्व बाबी विचारात घेऊन टंचाई परिस्थितीवर मात करण्यासाठी जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 सन 2015-16 पासून ते सन 2018-19 पर्यंत राबविण्यात आले होते.
या जलयुक्त शिवार अभियानामध्ये एकात्मिक पद्धतीने ग्रामस्थ, शेतकरी व सर्व संबंधित विभागाच्या समन्वयाने शिवार फेरी करून नियोजनबद्ध कृती आराखडा तयार करून अंमलबजावणी करणे यामुळे हा कार्यक्रम एक लोक चळवळ झाली आहे. विविध मृद व जलसंधारणाचे क्षेत्रीय उपचार व ओघळ नियंत्रण उपचार, तसेच जुन्या उपचारांचे बळकटीकरण, आवश्यकते नुसार दुरस्ती, गाळ काढणे इत्यादी कामे/ उपचार एकूण 22593 गावात मोहीम स्वरूपात राबवून त्यांची अंमलबजावणी करण्यात आली आहे.
यामध्ये 6,32,896 कामे पूर्ण झाली असून, 20544 गावे जलपरिपूर्ण झाली आहेत. या अभियानांतर्गत झालेल्या कामांमुळे जवळपास 27 लाख टी.एम.सी पाणीसाठा क्षमता निर्माण करता येवून सुमारे 39 लाख हेक्टर शेतीसाठी संरक्षित सिंचनाच्या सुविधा निर्माण करण्यात येऊन कृषी उत्पादकतेमध्ये शाश्वतता आणण्यात आली आहे.
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 अभियानाप्रमाणे जलसंधारणासाठी प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना, नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प, आदर्श गाव योजना अशा काही योजना राबविल्या गेल्या, या सर्व योजनांमध्ये समाविष्ट असलेल्या गावांमध्ये देखभाल दुरस्ती करणे, मूळ स्थानी जलसंधारण उपचार राबविणे, सूक्ष्म सिंचनाचा वापर वाढविणे, पाण्याच्या ताळेबंदीच्या माध्यमातून जल साक्षरता वाढविणे अशा उपाय योजना हाती घेणे आवश्यक आहे. जेणेकरून या गावांचा शाश्वत विकास होऊ शकेल, तसेच वर नमूद योजनांच्या माध्यमातून ज्या गावांमध्ये जलसंधारणाची कामे झालीच नाही आशा उर्वरित गावांमध्ये पाणलोट क्षेत्र विकासाची जलयुक्त शिवार योजना 1 प्रमाणे कामे हाती घेणे, पावसाचे पाणी अडवून भूजल पातळी संरक्षित करणे, विकेंद्रित जलसाठे निर्माण करून पिकांसाठी संरक्षित सिंचन व्यवस्था निर्माण करणे, अस्तित्वातील तसेच पाण्याच्या जुन्या संरचनाची देखभाल, दुरस्ती करून जलस्त्रोतांची साठवण क्षमता पुनर्स्थापित करणे यासाठी ठोस कार्यक्रम राबविण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन होती. त्यानुसार शासनाने मंत्रिमंडळाने दिलेल्या मान्यतेस अनुसरून पुढीलप्रमाणे निर्णय घेतला आहे.
शासन निर्णय:- जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 प्रथम चरण तसेच इतर पाणलोट क्षेत्र विकास कार्यक्रम न राबविलेल्या व गाव निवडीच्या निकषानुसार पात्र ठरणाऱ्या गावांमध्ये मृदू व जल संधारणाची कामे करणे, जलयुक्त शिवार अभियान प्रथम टप्पा तसेच इतर पाणलोट क्षेत्र विकास कार्यक्रम राबविलेल्या व गावांमध्ये पाण्याची गरज असेल व अडविण्यास अपघाव शिल्लक असेल तेथे पाणलोट विकासाची कामे करणे, जलसाक्षरता व्दारे गावातील पाण्याची उपलब्धता व कार्यक्षम वापर या करिता प्रयत्न करणे, मृद व जलसंधारणाची कामे लोकसहभागातून करणे व उपलब्ध भूजलाच्या माध्यमातून पाणलोट क्षेत्राचा शाश्वत विकास करण्याकरिता जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती मराठी राबविण्यास शासन निर्णयाव्दारे मान्यता देण्यात आली आहे.
जलयुक्त शिवार योजना Highlights
| योजना | जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 |
|---|---|
| व्दारा सुरु | महाराष्ट्र सरकार |
| अधिकृत वेबसाईट | http://mrsac.maharashtra.gov.in/jalyukt/ |
| लाभार्थी | राज्याचे शेतकरी आणि नागरिक |
| विभाग | जलसंधारण विभाग, महाराष्ट्र |
| अर्ज करण्याची पद्धत | ऑनलाइन / |
| उद्देश्य | या योजनेमुळे पाण्याचा प्रश्न सुटणार आहे |
| लाभ | या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना पाण्याचा लाभ मिळणार आहे. |
| योजना आरंभ | 13 दिसंबर 2022 |
| श्रेणी | महाराष्ट्र सरकारी योजना |
| वर्ष | 2023 |
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 अपडेट
मित्रांनो, तुमच्या माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की, महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार अभियानाची सुरुवात 2016 मध्ये माजी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी केली होती. येत्या 5 वर्षात महाराष्ट्रातील सर्व गावे दुष्काळमुक्त करणे हे त्यांचे मुख्य ध्येय होते. मात्र त्यानंतर महाविकास आघाडीचे सरकार आल्याने ही योजना बंद पडली. मात्र आता पुन्हा जलयुक्त शिवार योजना (JSY) सुरू करण्यात येत असून त्याअंतर्गत महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाण्याची व्यवस्था करण्यात येणार आहे.
या योजनेमुळे महाराष्ट्रातील ज्या भागात सर्वात जास्त दुष्काळ आहे त्यांना प्रथम पाणी सुविधा उपलब्ध करून दिली जाणार आहे.या महाराष्ट्र जलयुक्त अभियान 2023 अंतर्गत दरवर्षी 5000 गावांना पाणी पुरवठा करण्यात येणार आहे.
जलयुक्त शिवार च्या पावसाळ्यात प्रभावीपणे राबविण्यात येणार आहे
16 मे 2023: 16 मे रोजी मुख्यमंत्र्यांनी सर्व जिल्हा अधिकारी आणि जलसंधारण अधिकाऱ्यांशी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे संवाद साधला की, यावर्षी पाऊस कमी पडण्याची शक्यता आहे आणि वेळेवर पाऊस न पडण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे लवकरात लवकर जलसंधारण करण्यासाठी जलयुक्त शिवार योजना कार्यान्वित करावी. आणि दुसरा टप्पाही सुरू करण्याच्या सूचना दिल्या. जलयुक्त शिवार 2.0 साठी 545 कोटी रुपये खर्च करण्यात येणार असल्याची माहिती मुख्यमंत्र्यांनी दिली.
विठ्ठल रुक्मिणी वारकरी विमा छत्र योजना
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 ला मंजुरी मिळाली
मित्रांनो, आम्ही तुम्हाला आधी सांगितल्याप्रमाणे जलयुक्त शिवार योजना 2016 मध्ये मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी सुरू केली होती. परंतु 2019 मध्ये शिवसेनेची सत्ता आल्याने ही योजना पुढे नेण्यास विलंब झाला, मात्र आता पुन्हा 2022 मध्ये एकनाथ शिंदे मुख्यमंत्री झाल्यामुळे नुकत्याच म्हणजेच 13 डिसेंबर 2022 रोजी झालेल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत , जलयुक्त शिवार योजना पुन्हा सुरू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे जी जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 म्हणून ओळखली जाईल.
महाराष्ट्राचा अर्थसंकल्प: जलयुक्त शिवार 2.0 जाहीर
मित्रांनो, नुकतेच 9 मार्च 2023 रोजी राज्याचे अर्थमंत्री आणि उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी जलयुक्त शिवार 2.0 सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. या योजनेमुळे 22 हजार 500 गावांतील लोकांची पाणी समस्येतून सुटका झाली. जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत महाराष्ट्र राज्य शासनाच्या मृद व जलसंधारण विभागामार्फत 2023-24 या वर्षात 3886 कोटी रुपये खर्च केले जाणार आहेत.
नमो शेतकरी महा सन्मान निधी योजना
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 उद्दिष्ट
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती मराठी सुरू करण्यामागील महाराष्ट्र राज्य सरकारचे मुख्य उद्दिष्ट राज्यातील सर्वाधिक दुष्काळी भागात पाणी उपलब्ध करून देणे हा आहे. जेणेकरून त्या भागातील शेतकरी बांधवांची पिके नष्ट होऊ नयेत. म्हणूनच महाराष्ट्र राज्य सरकार जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत दरवर्षी 5 हजार गावांना पाणी देण्याचे काम करणार आहे. ज्यांच्यासाठी कंपार्टमेंट बंडिंग, नाला, सिमेंट काँक्रीट नाला बांध व कालव्याची दुरुस्ती करणे आवश्यक आहे. ही सर्व कामे पूर्ण करण्यासाठी राज्य सरकारने ही सर्व कामे पूर्ण करण्यासाठी 75 हजार करोडचा अर्थ संकल्प जाहीर केला आहे.
- महाराष्ट्र दुष्काळमुक्त करण्यासाठी.
- त्याअंतर्गत जलसंधारण आणि दुष्काळाचा सामना करणार्‍या ग्रामीण भागाला पुरेसे पाणी उपलब्ध करून देण्यासारख्या उपाययोजना राबवून पाच हजारांहून अधिक ग्रामीण भागातील पाण्याची समस्या दूर करायची आहे.
- महाराष्ट्र राज्यातील जवळपास सर्वच गावांतील पाण्याची समस्या सोडवणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे.
- जलयुक्त शिवार योजनेसाठी महाराष्ट्र सरकारने सर्वप्रथम ज्या भागात दुष्काळाची अधिक समस्या होती त्या भागांची निवड केली.
- गावाच्या शिवारात रेन वॉटर हार्वेस्टिंग
- राज्याच्या पाटबंधारे क्षेत्राकडे अधिक लक्ष देऊन त्या भागातील पाण्याचा वापर सुलभ करणे आणि पाण्याचे संवर्धन करणे.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील शेतकऱ्यांना भेडसावणारा पाण्याचा प्रश्न सोडविण्यासाठी
- पाणीसाठ्यासाठी नवीन कामे करणे.
- राज्यातील जनतेला या अभियानात सहभागी करून जलस्रोतातील गाळ काढून जलसाठा वाढवणे.
- भूजल कायद्याची अंमलबजावणी.
- असे बंधारे जे बंद पडून आहेत, गावातील तलाव, शिंपले, सिमेंट बंधारे यांची पाणी साठवण मर्यादा वाढविणे.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार अभियानांतर्गत जिल्हानिहाय, तालुकानिहाय, कामाशी निगडित डेटा टॅब्युलर आणि ग्राफिक्स स्वरूपातही उपलब्ध आहे. अर्थसंकल्पात 75 हजार कोटींची तरतूद केली आहे.
महाराष्ट्र DTE पोर्टल रजिस्ट्रेशन
जलयुक्त शिवार 2.0 योजनेअंतर्गत करावयाच्या कामांची यादी
- जलयुक्त शिवार 2.0 योजनेंतर्गत शेततलाव अधिक रुंद आणि खोल करण्यात येणार आहे.
- शेततळ्यांचे रुंदीकरण व खोलीकरणामुळे जलसंधारणाची क्षमता वाढणार आहे.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत कालवा व धरणाची दुरुस्ती करण्यात येणार आहे.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार अभियानांतर्गत कोरडवाहू भागातील भूजल पातळीत वाढ करण्यात येणार आहे.
- महाराष्ट्रातील खेड्यापाड्यात पावसाच्या पाण्याची साठवण क्षमता वाढवली जाईल.
- राज्यातील कोरड्या भागात बंद पडलेल्या सर्व बंधाऱ्यांचे सिमेंट काँक्रीटच्या साहाय्याने नूतनीकरण करण्यात येणार आहे.
- जलयुक्त शिवार 2.0 योजना 2023 अंतर्गत दरवर्षी 5000 गावांना पाणी पुरवठा केला जाईल.
- खेड्यापाड्यात राहणाऱ्या शेतकऱ्यांना पाण्याच्या समस्येतून मुक्त करणे हा जलयुक्त शिवार योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. त्यामुळेच त्यांच्या सिंचनासाठी या योजनेंतर्गत सर्वतोपरी प्रयत्न केले जातील.
जलयुक्त शिवार 2.0 योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी महाराष्ट्र सरकारच्या जबाबदाऱ्या
- जलयुक्त शिवार 2.0 योजना यशस्वी करण्यासाठी महाराष्ट्र राज्य शासनाने सर्व गावांमध्ये ग्रामसभा आयोजित करून जलयुक्त शिवार योजनेची माहिती द्यावी.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेची माहिती सार्वजनिक करण्यासाठी राज्य सरकारला टीव्हीच्या माध्यमातून जाहिरात द्यावी लागते.
- जलयुक्त शिवार योजनेच्या पुस्तिका व टेम्प्लेट राज्य शासनामार्फत सर्व गावांमध्ये वितरित केले जाणार आहेत.
- जलयुक्त शिवार 2.0 ची माहिती मुलांना अगोदर देण्यासाठी शिक्षणासोबतच जलयुक्त शिवार योजनेशी संबंधित निबंध स्पर्धा आणि चित्रकला स्पर्धा यांचा अभ्यासक्रमात समावेश करावा लागेल.
- जलयुक्त शिवार 2.0 योजनेची माहिती महाराष्ट्र राज्य सरकारच पत्रकार परिषदेच्या माध्यमातून गावागावातील शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणार आहे.
जलयुक्त शिवार योजनेची वैशिष्ट्ये/फायदे
- जलसंधारणासाठी महाराष्ट्र राज्याच्या मुख्यमंत्र्यांनी जलयुक्त शिवार योजना सुरु केली आहे.
- याचा लाभ राज्यातील शेतकऱ्यांना मिळणार असून, त्यांच्या शेतीसाठी पाण्याची सोय होणार आहे.
- पावसाच्या पाण्याचे संवर्धन/संरक्षण करण्यासाठी या योजनेद्वारे अनेक वैशिष्ट्ये/पॅटर्न स्वीकारण्यात आले आहेत.
- या योजनेच्या कार्यात आतापर्यंत सुमारे 667.91 कोटी रुपये खर्च करण्यात आले असून त्यात 199.25 कोटी रुपये स्वतंत्रपणे जमा करण्यात आले आहेत.
- जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत गावातील सखल भागात खोल खोदाई केली जाईल.
- पावसाचे पाणी जमा केल्याने त्या भागातील भूजल पातळी वाढणार आहे.
- तलावांची दुरुस्ती व नूतनीकरण करण्यात येणार आहे
- या योजनेंतर्गत वॉटर शेड विकास कामे, साखळी सिमेंट पुलांचे खोलीकरण व रुंदीकरण अशी अनेक कामे करण्यात येत आहेत.
- या आराखड्यात/अभियानात कालवा दुरुस्तीचे काम करण्यात येणार आहे.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेला बॉलीवूड अभिनेत्याचीही मदत होणार आहे.
- जलयुक्त शिवार योजना राज्यातील बेरोजगारीचे प्रमाण कमी करण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरेल कारण या योजनेंतर्गत नवीन धरणे बांधून रोजगाराच्या नवीन संधी निर्माण होणार आहेत.
जलयुक्त शिवार 2.0 अभियान अंतर्गत कोणती गावे प्रथम निवडली जातील
- जलयुक्त शिवार 2.0 योजनेंतर्गत महाराष्ट्रात गेल्या 5 वर्षात ज्या गावांमध्ये सर्वाधिक शेतकऱ्यांनी आत्महत्या केल्या आहेत त्या गावांची प्रथम निवड केली जाईल.
- ज्या गावांनी गेल्या पाच वर्षांत किमान एक वर्ष दुष्काळाचा सामना केला आहे, अशा गावांनाही प्राधान्य दिले जाईल.
- महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार अभियानांतर्गत ज्या गावांना दुष्काळाचा सर्वाधिक धोका आहे अशा गावांनाही या योजनेंतर्गत प्राधान्य दिले जाणार आहे.
जलयुक्त शिवार अभियानासाठी पात्रता
- जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती मराठी अंतर्गत महाराष्ट्र राज्यातील कायमस्वरूपी रहिवाशांनाच योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
- जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत राज्यातील फक्त शेतकऱ्यांनाच सिंचनासाठी पाण्याचा लाभ दिला जाणार आहे.
जलयुक्त शिवार योजना 2.0 साठी महत्वाची कागदपत्रे
जलयुक्त शिवार योजनेत अर्ज करण्यासाठी तुमच्याकडे ही कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे –
- आधार कार्ड
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- जात प्रमाणपत्र
- फार्म पेपर
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- अर्जदाराचा पत्ता
- अर्जदाराचा मोबाईल क्रमांक
- पॅन कार्ड
महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजना (JSY) अंतर्गत अर्ज कसा करावा
महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत अर्ज करण्यास इच्छुक असलेल्या नागरिकांना काही काळ प्रतीक्षा करावी लागणार आहे. सध्या या योजनेसाठी कोणतेही अर्ज मागविण्यात आलेले नाहीत, परंतु लवकरच या योजनेअंतर्गत अर्ज मागविण्यात येणार आहेत, ज्याची माहिती आपल्या सर्वांना देण्यात येईल. महाराष्ट्र राज्य सरकार जलयुक्त शिवार योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया सुरू करताच, आम्ही तुम्हाला लेखाद्वारे त्याबद्दल माहिती देऊ.
| अधिकृत वेबसाईट | इथे क्लिक करा |
|---|---|
| महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजना माहिती PDF | इथे क्लिक करा |
| केंद्र सरकारी योजना | इथे क्लिक करा |
| महाराष्ट्र सरकारी योजना | इथे क्लिक करा |
| जॉईन | टेलिग्राम |
निष्कर्ष / Conclusion
बहुतांश पाणवठे जलसंधारण योजनेंतर्गत आणण्यात आले आहेत. यासोबतच मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती मराठी मोहीम यशस्वी करण्याचे आवाहन केले आहे. 2019 पर्यंत महाराष्ट्र दुष्काळमुक्त करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने 2016 मध्ये “जलयुक्त शिवार अभियान” प्रकल्प सुरू केला होता. या प्रकल्पात नद्यांचे खोलीकरण आणि रुंदीकरण, सिमेंट आणि मातीचे स्टॉप बंधारे बांधणे, नाल्यांची कामे आणि शेततळे खोदणे यांचा समावेश होता. दरवर्षी 50 हजार गावे पाणीटंचाईमुक्त करण्याचे या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट होते, आता एकनाथ-देवेंद्र सरकार आल्यावर पुन्हा जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 माहिती मराठी अभियान सुरू करण्यात आले आहे.
जलयुक्त शिवार अभियान 2.0 FAQ
Q. जलयुक्त शिवार योजना 2.0 (JSY) काय आहे?
महाराष्ट्र राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या हस्ते ही योजना सुरू करण्यात आली. ज्या अंतर्गत राज्यातील दुष्काळी भागातील गावांमध्ये सिंचनाचे पाणी पोहोचवायचे आहे, त्यासाठी महाराष्ट्र राज्य शासनामार्फत शेततळे खोल व रुंद करण्यात येणार आहेत. पाणी साठवण्यासाठी गावाबाहेर बांधलेले बंधारे सिमेंट आणि काँक्रीटने मजबूत केले जाणार आहेत.
Q. महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजनेचे फायदे काय आहेत?
या योजनेंतर्गत सर्वाधिक दुष्काळ असलेल्या महाराष्ट्र राज्यासाठी पाण्याचे व्यवस्थापन करून पाण्याची सुविधा उपलब्ध करून दिली जाईल. यासोबतच पाणीसाठ्यासाठी बांधण्यात आलेले बंधारे सिमेंट आणि काँक्रीटच्या सहाय्याने मजबूत करण्यात येणार असून, यासोबतच शेततळ्यांचे खोलीकरण व रुंदीकरण करण्यात येणार आहे.
Q. जलयुक्त शिवार 2.0 अभियान कधी आणि कोणाकडून सुरू करण्यात आली?
मित्रांनो, जलयुक्त शिवार 2.0 अभियानाला 13 डिसेंबर 2022 रोजी झालेल्या मंत्रिमंडळ बैठकीत महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी मंजुरी दिली आहे.
Q. महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार अभियानांतर्गत दरवर्षी किती गावांना लाभ मिळेल?
या योजनेंतर्गत महाराष्ट्र राज्य शासनाकडून दरवर्षी 5 हजार गावांना योजनेचा लाभ दिला जाईल.
Q. महाराष्ट्र जलयुक्त शिवार योजना/अभियानाचा लाभ कोणाला मिळणार?
राज्यातील शेतकरी बांधवांना जलयुक्त शिवार योजना/अभियान महाराष्ट्राचा लाभ मिळू शकेल.
Q. जलयुक्त शिवार योजनेसाठी कोणकोणत्या व्यक्तींना पात्र मानले जाईल?
जलयुक्त शिवार योजनेंतर्गत महाराष्ट्रातील कायमस्वरूपी रहिवासी असलेले शेतकरी पात्र मानले जातील.
Q. जलयुक्त शिवार अभियानाचे अधिकृत संकेतस्थळ काय आहे?
http://mrsac.maharashtra.gov.in/jalyukt/ ही जलयुक्त शिवार अभियानाची अधिकृत वेबसाइट आहे.